خانوارها و بنگاه ها در اقتصاد

بنگاه:بنگاه با تصمیم و اقدام یک نفر یا گروهی از افراد برای تولید ، از طریق تبدیل نهاده ها(که به معنای عام وسیع کلیه منابع را در بر می گیرد)به ستاده ها(که شامل کالاها و خدمات است)و فروش آن در بازار شکل می گیرد . بعضی از بنگاه ها کالا تولید می کنند و برخی خدمات ، بعضی کوچک هستند و برخی بزرگ ، بعضی در حد فاصله این دو .اما کلیه بنگاه ها به این دلیل به وجود می آیند که منابع را به چیزهایی که مورد نیاز و درخواست مردم است تبدیل کنند .برای مثال صدا و سیما با استفاده از عامل کار ، زمین ، ساختمان ، دستگاه های فرستنده ، ضبط ، نیروی الکتریسیته و ... به تولید برنامه هایی که مورد توجه مردم است ، می پردازد .

بعضی از بنگاه ها به قصد ایجاد سود به وجود می آیند و بعضی دیگر سود آوری را در نظر ندارند .دانشگاه تهران شرایط یک بنگاه را دارد که با استفاده از استاد ، کارمند ، کارگر ، زمین ، ساختمان ، نیروی برق ، آب ، گاز ، وسایل آزمایشگاهی و ...به تولید خدماتی می پردازند که به آن آموزش می گوییم .ولی قصد این بنگاه سود آوری نیست . بسیاری از بنگاه ها به خاطر سودآوری فعالیت می کنند .

خانوار:واحد مصرف در یک نظام اقتصادی ، خانوار نامیده می شود .ممکن است یک خانوار از یک تا چند نفر تشکیل شود .یک فرد مجرد که به تنهایی زندگی می کند ، یک زن و شوهر ، یک زن و شوهر با چهار بچه یا ده بچه،هر یک خانواری را تشکیل می دهند .فصل مشترک همه اینها در این است که سبدی از کالاها و خدمات را به طور مشترک مصرف می کنند .چنین انتظار می رود که تصمیمات خانوار متأثر از سلیقه و ترجیحات افراد آن خانوار باشد .

در اقتصاد امروز با توجه به حضور انواع کالاها و خدمات طیف وسیعی از سلیقه ها و خواسته ها وجود دارد.هر چند که خانوارها دارای ابعاد گسترده ای از خواسته ها و نیاز هستند ، ولی یک نکته در مورد همه آنها چه غنی و چه فقیر صدق می کند؛درآمد خانوار محدود می باشد و هر خانوار مصرف خود را با توجه به درآمد ، محدود و مشخص می کند .هر چند که افراد تا حدی در کسب درآمد اختیار دارند ، یعنی می توانند بیشتر یا کمتر کار کرده یا به دنبال شغل پر درآمد تر باشند ، ولی نباید از نظر دور داشت که عواملی همچون میزان وقت ، توانایی های فردی،وجود یا عدم وجود شغل ، دستمزدها و حقوق های جاری موجب محدود شدن درآمد می شوند.

بازار ستاده ها و نهاده ها:خانوارها و بنگاه ها در دو بازار اساسی در تعامل قرار می گیرند :بازار ستاده(یا بازار محصولات)و بازار نهاده .کالاها و خدماتی که برای مصرف خانوارها تولید می شوند ، در بازار ستاده ها مبادله می شوند .در بازار ستاده بنگاه ها عرضه کننده و خانوارها متقاضی می باشند .

برای تولید کالاها و خدمات ،بنگاه ها باید منابع مورد نیاز را از بازار نهاده تهیه نمایند .تقاضای بنگاه ها در این مرحله مطرح می شود .وقتی یک بنگاه تصمیم گرفت که چه قدر کالا تولید و در بازار ستاده عرضه کند ، می باید ، متناسب با میزان تولید محصول ، مقدار نهاده های مورد نیاز را تعیین کند .بنگاه تولید کننده اتومبیل ،به نهاده هایی مثل لاستیک، فولاد ، چرم ،کارگز ماهر و غیره نیازمند است و لذا در هر یک از این بازارها به عنوان متقاضی نهاده عمل می کنند .

یک کالای معین را به روش های مختلف می توان تولید کرد اما بنگاه باید یک روش را برای تولید محصول انتخاب کند.مثلا برای کندن یک نهر ، می توان از کارگر زیاد و بیل دستی استفاده کرد یا کارگر اندک و بیل برقی به کار برد .
در بازار نهاده خانوارها منابع را عرضه می کنند .خانوارها برای ابتیاع کالاها و خدمات مورد نیاز خود از بازار ستاده ها به درآمد نیاز دارند .خانوار درآمد را با عرضه عامل کار در بازار کار و یا عرضه پس انداز خود و یا پس اندازی که به ارث برده در بازار سرمایه به دست می آورند . هم چنین خانوارها با زمین و یا املاک دیگر خود می توانند درآمد کسب نمایند .

در بازار نهاده و ستاده خانوارها و بنگاه ها در تعامل قرار می گیرند .مقدار و ویژگی ستاده هایی که باید تولید و عرضه شوند و همچنین نوع و میزان نهاده هایی که در فرایند تولید مورد نیاز است و شیوه تولید توسط بنگاه ها تعیین می شود .خانوارها نوع و مقدار کالاهای مورد تقاضا در بازار ستاده ها ، و نوع نهاده های عرضه شده در بازار نهاده ها را مشخص می کنند .