یک نهاد واسط به وکالت از سرمایه گذاران و با پولی که از محل فروش اوراق اجاره بدست می آید دارایی مورد نیاز شرکت متقاضی را خریداری می کند و به شرکت اجاره می دهد . همچنین اقساط اجاره بها که در واقع سود خریداران اوراق اجاره محسوب می شود توسط نهاد واسط دریافت و به سرمایه گذاران پرداخت می شود . در پایان دوره اجاره دارایی به قیمت اولیه به شرکت فروخته می شود و اصل پول سرمایه گذاران به آنها عودت داده می شود.اما پرداخت سود اوراق اجاره در طول دوره و همچنین پرداخت اصل پول سرمایه گذاران در پایان دوره اجاره چگونه تضمین می شود ؟ اینجاست که نقش یکی دیگر از ارکان انتشار اوراق اجاره ، یعنی ضامن مشخص می شود . ضامن در فرایند انتشار اوراق اجاره چه نقشی دارد؟

ضامن
در واقع بازپرداخت اصل سرمایه و همچنین سود سرمایه گذاران در اوراق اجاره
را تضمین می کند .یعنی اگر شرکت منتشر کننده اوراق اجاره به هر دلیل از
عهده انجام تعهدات خود مبنی بر پرداخت سود سرمایه گذاران در طول دوره اجاره
، که در واقع همان مبالغ اجاره بها ، یا اصل پول سرمایه گذاری آنها در
پایان دوره اجاره ، برنیاید ، ضامن متعهد است که این مبالغ را بلافاصله به
سرمایه گذاران بپردازد. بر اساس مقررات موجود تنها موسسات و نهاد های مالی
معتبر مثل بانک ها ، موسسات مالی اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری
اسلامی ایران و شرکت های بیمه می توانند نقش ضامن را در فرایند انتشار
اوراق اجاره ایفا کنند . چون ضامن باید به راحتی بتواند از عهده تعهدات خود
بر بیاید .
چهار رکن دخیل در فرایند انتشار اوراق اجاره عبارتند از :
الف) منتشر کننده اوراق اجاره که اصطلاحا به آن بانی گفته می شود .
ب) دارندگان اوراق اجاره که با هدف سرمایه گذاری اقدام به خرید این اوراق می کنند .
ج) نهاد واسط که نقش واسطه بین بانی و دارندگان اوراق را ایفا می کند .
د) ضامن ، که پرداخت اصل سرمایه و سود دارندگان اوراق را تضمین می کند.
علاوه بر چهار رکن بالا عوامل دیگری هم در انتشار اوراق اجاره دخیل هستند که مهمترین آنها عبارت است از عامل فروش .
عامل فروش در واقع وظیفه عرضه اولیه اوراق اجاره به سرمایه گذاران را بر عهده دارد . بانک ها و موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت های کارگزاری رسمی بورس می توانند به عنوان عامل فروش اوراق اجاره ایفای نقش کنند .
بعد از عرضه اولیه اوراق اجاره توسط عامل فروش ، معاملات ثانویه این اوراق در بازار سرمایه انجام می شود . منظور از معاملات ثانویه این است که احنمال دارد فردی تمایل نداشته باشد که اوراق اجاه خود را تا پایان سر رسید نگه دارد .
این فرد می تواند به یکی از شرکت های کارگزاری مراجعه کند و اوراق اجاره خود را برای فروش عرضه کند . طبیعتا افرادی هستند که در عرضه اولیه ، موفق به خرید اوراق اجاره مذکور نشده اند و تمایل دارند این اوراق را خریداری کنند. توجه کنید که معاملات ثانویه این اوراق صرفا در بازار سرمایه ، شامل بورس و یا فرابورس انجام می شود .
عامل پرداخت : کلیه پرداخت هایی که به دارندگان اوراق اجاره صورت می گیرد شامل پرداخت اجاره بها و یا در واقع سود اوراق اجاره در پایان دوره اجاره ، توسط عامل پرداخت صورت می گیرد . در واقع عامل پرداخت وجوه مربوطه را از شرکت منتشر کننده اوراق ، دریافت و به سرمایه گذاران پرداخت می کند .
بازار گردان : فرض کنید اوراق اجاره ای با سر رسید 4 ساله خریداری کرده اید . طبیعتا شما می توانید این اوراق را تا پایان دوره اجاره نگهداری کنید و ضمن دریافت سود در فواصل زمانی مشخص ، اصل سرمایه خود را در پایان دوره اجاره دریافت کنید .اما ممکن است زودتر از زمان سر رسید قصد داشته باشید این اوراق را بفروشید .
در این حالت انتظار می رود که به راحتی بتوانید اوراق اجاره خود را به پول نقد تبدیل کنید . یکی از مهمترین وظایف بازار گردان همین موضوع ، یعنی تضمین نقد شوندگی اوراق اجاره است .
بنابراین شما وقتی برای فروش اوراق اجاره خود به شرکت کارگزاری مراجعه می کنید و درخواست شما از طریق کارگزاری وارد سامانه معاملات بورس می شود . در صورتی که در این زمان خریداری برای اوراق اجاره شما وجود نداشته باشد ، بازار گردان وظیفه دارد با خرید این اوراق نقد شوندگی آن را تضمین کند .