فقر از نگاه ثروتمندترین فرد جهان (قسمت 5)

جف گودل: مبارزه با فلج اطفال یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های تمرکز شما بوده است. برنامه محو فلج اطفال پیشرفت زیادی داشته است. اکنون در هند این ویروس دیگر وجود ندارد، اما در برخی کشورهای دیگر از جمله مناطق دوردست پاکستان، افغانستان و شمال نیجریه هنوز هم شاهد این بیماری هستیم. در این مناطق اعتمادی به واکسن وجود ندارد و کسانی که واکسن تزریق می‌کنند مورد حمله قرار می‌گیرند. از برخی جهات به نظر می‌رسد از میان بردن این بیماری اکنون بیشتر یک مشکل سیاسی است نظر شما در این باره چیست؟
بیل‌گیتس: این گفته تا اندازه‌ای صحیح است. آن سه کشور باقیمانده دشوارترین مناطق برای مبارزه با بیماری فلج اطفال هستند. ما واکسن‌ها را بهبود بخشیده‌ایم و از مدل‌سازی بیماری استفاده می‌کنیم تا متوجه شویم چه وقت چه ترکیبی از واکسن در مناطق مختلف باید مورد استفاده قرار‌گیرد. ما از نقشه‌های ماهواره‌ای برای شناسایی جمعیت‌ها استفاده می‌کنیم. همچنین برای ردیابی جاهایی که مردم می‌روند از سیستم جی‌پی‌اس استفاده می‌کنیم، بنابراین ابزارها و تجهیزات بهتر شده‌اند، اما این یک حقیقت است که در پاکستان اگر موانع سیاسی وجود نداشت تاکنون بیماری ریشه‌کن شده بود. منظور از موانع سیاسی درک ناصحیح درباره واکسن و فواید آن و نیز حمله به افرادی است که کودکان را واکسن می‌زنند.
جف گودل: بنابراین شما به اندازه دو سال پیش نسبت به ریشه کردن این بیماری خوش‌بین هستید؟
بیل‌گیتس: بله باید بگویم که اکنون خوش‌بین‌تر هستم و این در حالی است که امسال موانعی در اجرای برنامه وجود دارد كه اگر بتوانیم به مناطقی که هنوز واکسیناسیون انجام نشده دسترسی پیدا کنیم پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در برنامه‌ها صورت خواهد گرفت. ما در سومالی و سوریه نیز برنامه‌هایی برای واکسیناسیون اجرا کردیم، البته در سوریه جنگ داخلی موانعی بر سر راه اجرای برنامه به‌وجود آورده است برنامه واکسیناسیون در سومالی بسیار خوب پیش رفت.
جف گودل: اجازه دهید درباره تغییرات آب‌و‌هوایی صحبت کنیم. بسیاری از دانشمندان و سیاستمداران این تغییرات را بزرگ‌ترین چالش بشر می‌دانند.

بیل‌گیتس: تغییرات آب‌و‌هوایی چالشی بسیار بزرگ است، اما مطمئن نیستم از دیگر چالش‌های پیش روی بشر بزرگ‌تر باشد یکی از دلایل بزرگی این مشکل، آن است زمانی که ما مشاهده خواهیم کرد تغییرات آب‌و‌هوایی و اقعا زیان‌بخش است توانایی‌مان برای مقابله به آن بسیار محدود خواهد شد. درست مانند مورد ویروس‌ها، مشکل اصلی ناپیدا بودن تاثیرات مخرب آن است. گاز کربن وارد جو می‌شود، اما اثر گلخانه‌ای با تاخیر رخ می‌دهد. همچنین تاثیر این افزایش گرما بر گیاهان و جانوران و اکوسیستم با تاخیر بیشتری مشاهده می‌شود. این به آن معنا است که حتی وقتی قصد مبارزه با این پدیده را دارید و اقدام می‌کنید، مدت‌ها وضعیت بدتر خواهد شد تا اوضاع بهتر شود.
جف گودل: آیا ما وارد روند معکوس کردن تغییرات آب‌و‌هوایی شده‌ایم؟
بیل‌گیتس: ما حتی به این مرحله نزدیک هم نشده‌ایم. میزان انتشار گاز دی‌اکسیدکربن هر سال افزایش پیدا می‌کند. برای کاهش 90 درصدی انتشار این گاز که ما برای معکوس کردن روند گرم شدن کره زمین به آن نیاز داریم، نخستین اقدام این است که ترتیبی داده شود یک‌سال میزان انتشار این گاز در جهان کاهش یابد و ما هنوز به این هدف دست پیدا نکرده‌ایم. میزان انتشار گازهای یاد شده در آمریکا کمتر شده است و یک دلیل این امر آن است که ما بخش بزرگ‌تری از کالاهای مورد نیاز خود را از خارج خریداری می‌کنیم؛ اما اگر همین امروز یک منبع عاری از گاز دی‌اکسیدکربن اختراع کنید، نصب این ابزار جادویی به زمانی طولانی نیاز دارد.
جف گودل: آیا امیدوار هستید که مذاکرات بین‌المللی درخصوص تغییرات آب‌و‌هوایی به کشف یک راه‌حل منجر شود؟
بیل‌گیتس: بسیاری از این مذاکرات و بحث‌هایی که درباره نحوه مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی صورت می‌گیرد هدفی درست را دنبال نمی‌کند؛ زیرا تمرکز اصلی آنها بر موضوعاتی نظیر اختصاص 100 میلیارد دلار در سال است که برخی افراد معتقدند باید از سوی کشورهای ثروتمند صورت‌گیرد تا به کشورهای در حال توسعه کمک شود و این نوع برنامه‌ها واقعا کمکی به حل مشکل
نمی‌کند.
همچنین بحث‌ها درباره نحوه افزایش منابع مالی تحقیقات با هدف تسریع نوآوری بسیار کم صورت می‌گیرد. ما بودجه پروژه‌های تحقیق و توسعه را افزایش نداده‌ایم، ما چیزی شبیه مالیات برای انتشار گازهای گلخانه‌ای در نظر نگرفته‌ایم و این بسیار ناامیدکننده است. به عقیده من موضوع تغییرات آب‌و‌هوایی آزمونی برای مرز بین علم و سیاست است.
قبل از رکود اقتصادی اخیر، دیدگاه‌ها در آمریکا درباره تغییرات آب‌و‌هوایی کاملا شفاف شده بود و اقداماتی برای مقابله با روند تغییرات آب‌و‌هوایی صورت گرفت. معتقدم این تحول مثبت حاصل نگرانی مردم درباره وضعیت اقتصادی‌شان
بود. سخن گفتن درباره مشکلاتی که 30 تا 40 سال دیگر اثرات منفی بر جا خواهد گذاشت، چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. همچنین هنگامی که موضوعات سیاسی مطرح می‌شود توجهات از اموری نظیر تغییرات آب‌و‌هوایی منحرف می‌شود. ما پیشرفت‌هایی برای مقابله با روند تغییرات آب‌و‌هوایی کرده‌ایم؛ اما این پیشرفت‌ها کافی نبوده است.
جف گودل: آیا ما به سمت مشکلات بزرگ حرکت می‌کنیم؟
بیل‌گیتس: دقیقا همین‌طور است. به همین دلیل است که فکر می‌کنم باید به سمت منابع جایگزین انرژی که پاک هستند، حرکت کنیم. اما یکی از عوامل نگرانی مردم این است که اگر این انرژی‌ها ساده به‌دست آیند تلاش سیاستمداران برای کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش خواهد یافت.